LUIDSPREKER: Europees Sociaal Forum van start in Malmö (Zweden)

Door Keltoum, Myriam van indymedia.be — 18/09/2008 - 03:25

In het Volkspark of Folketpark in Malmö (Zweden) is gisterenavond met een openingsceremonie het vijfde Europees Sociaal Forum op gang getrokken.

Vooraf zette de Zweedse organisatie van het forum voldoende vrijwilligers in om de vele bezoekers wegwijs te maken. In de Baltiskahallen, het inschrijvingscentrum, was het een drukte van jewelste om iedereen in te schrijven en informatie te verschaffen over mogelijke accommodatie. Daarna ging het in pendelbussen naar de openingsceremonie.

De ESF-deelnemers kunnen de komende dagen een keuze maken uit 260 workshops, conferenties en seminaries. 's Avonds kan iedereen genieten van een uitgebreid en gratis cultureel programma met in totaal 400 events. Ongeveer 200 Belgen zullen deelnemen aan het ESF.

De meeste activiteiten van het Europees Sociaal Forum zijn geconcentreerd in een aantal wijken van de stad. Er zijn speciale bussen ingezet om de deelnemers te vervoeren naar de verschillende locaties. De meeste seminaries en conferenties vinden plaats in scholen, volkshuizen en andere conferentiegebouwen. Ook in een aantal parken worden events georganiseerd. Het culturele luik omvat 400 activiteiten en is meer verspreid over de hele stad. Er zijn activiteiten in café's, cinema's, expo-ruimtes, culturele centra en in parken.Een moeilijk en lang proces

Een jaar lang heeft de Nordic Organising Comittee - de koepelorganisatie bestaande uit een 200 organisaties - gezwoegd om alles rond te krijgen. Zo'n groot event organiseren loopt niet altijd van een leien dakje. "De organisatie van dit Forum is een heel proces en heeft meer dan een jaar geduurd," zegt Petter Larsson, communicatieverantwoordelijke van het ESF.

Petter Larsson, communicatieverantwoordelijke van het ESF in Malmö

"Er was een strijd tussen Kopenhagen en Malmö om het Europees Sociaal Forum te organiseren. Een jaar geleden werd het dan beslecht in het voordeel van Malmö. Malmö heeft het gekregen omdat ze het financieel aankonden en ook betere voorzieningen hadden om een dergelijk Forum te organiseren. We zijn gestart met twee mensen in de organisatie en zijn nu met negen mensen voltijds aan het werk om het geheel te coördineren. We creëerden een koepelorganisatie, de Nordic Organising Comittee. Deze koepel stond open voor verschillende bewegingen uit het Noorden die mee in de organisatie wilden zitten. Een tweehonderdtal organisaties zijn toegetreden. Alle soorten sociale bewegingen zijn daarin vertegenwoordigd inclusief de vakbonden. Een 500-tal vrijwilligers helpen mee in de organisatie zowel vooraf als tijdens het Forum. Daarnaast zijn er ook 400 vertalers die de seminaries en conferenties simultaan vertalen in de belangrijkste talen. In totaal zullen er dus een 1000-tal vrijwilligers het Forum mee in goede banen leiden.

Het exacte programma voor het ESF heeft lang op zich laten wachten omdat het gehele proces om zo'n programma tot stand te brengen meer tijd heeft gekost dan we dachten. Er waren 800 voorstellen ingediend om workshops, conferenties of seminaries te organiseren. Deze hebben we gedurende de zomer teruggebracht tot 260 seminaries en conferenties. Het was een heel intensief maar belangrijk proces. Organisaties met gelijkaardige voorstellen werden bij elkaar gebracht om hun voorstellen samen uit te werken tot één activiteit. We noemen het 'the merging proces'. Het Forum is opgebouwd rond negen thema's. Naast de conferenties en seminaries hebben we met dit ESF ook een uitgebreid cultureel luik. Dit is uniek voor het ESF."

Situering Malmö

Malmö is de 3de grootste stad van Zweden met 275.000 inwoners. Malmö ligt in het uiterste zuiden en is met een acht kilometer lange kabelbrug verbonden met Kopenhagen. En ja, voor diegenen die het niet weten, de Zweden hebben in een referendum tegen de invoering van de Euro gestemd. Ze betalen alles in hun Zweedse Kroon (SEK). 100 Kroon is ongeveer 10 Euro. Malmö is een arbeidersstad, meer dan één derde van de inwoners zijn immigranten. De grootste groepen zijn Finnen, Turken en in inwoners van ex-Joegoslavië. De laatste jaren is het aantal Irakezen ook enorm toegenomen. Zweden is een land dat de meeste Iraakse vluchtelingen opvangt in Europa.

Vooral klimaat en het sociale Europa

"Deze namiddag is er de openingsceremonie. Het is één van de grotere bijeenkomsten met enkele bekende internationale sprekers. Donderdag en vrijdag zullen er voornamelijk seminaries, workshops en conferenties zijn. Zaterdagmiddag is de grote betoging met nadien een groot volksfeest in het park. De betoging vertrekt van Rosengart, een kansarme wijk die iedereen in Zweden als een grote probleemwijk beschouwt. Ik vind dit zelf niet echt een probleemwijk als je het vergelijkt met de suburbs in Londen en Parijs. Binnen de Zweedse context ziet men deze wijk wel als een groot probleem. Er wonen heel wat armen en immigranten. Naast de betoging organiseren we met het ESF ook heel wat seminaries en culturele events in deze wijk Rosengart.

De belangrijkste thema's zijn van dit Forum zijn volgens mij het thema klimaat en alles rond het sociale Europa. De Zweedse vakbonden zijn tot onze grote vreugde ook goed vertegenwoordigd in heel het proces. Er was de afgelopen jaren een enorme afstand ontstaan tussen de vakbonden en de andersglobaliseringsbeweging in Zweden. Ook vanuit Duitsland komt er een heel grote delegatie van de metaalvakbond IG Metal. De vakbonden voelen zich bedreigd na enkele uitspraken van het Europees Hof waarbij zowel de Zweedse als Duitse vakbond werden veroordeeld. Volgens het Europees Hof is de concurrentie en vrijheid van vestiging belangrijker dan de lokale loonafspraken. Deze vonnissen hebben de Zweedse vakbonden enorm kwaad gemaakt. Ze beseffen dat deze strijd enkel Europees kan gevoerd worden.

Er is ook een alternatieve conferentie georganiseerd door het Actionnetwork. Ze zijn van plan om enkele acties van burgerlijke ongehoorzaamheid te organiseren, onder andere een streetparty en een straatbezetting door de milieu-activisten. Ze organiseren ook een mars tegen een wapenfabrikant in Zweden die wapenonderdelen maakt, bestemd voor het Amerikaanse leger in Irak."

Deelnemers uit heel de wereld met een focus op Oost-Europa

"Er zijn momenteel 6.000 mensen ingeschreven via onze website. We verwachten 20.000 deelnemers. Het klinkt misschien te optimistisch maar dat is het niet. Voor het ESF in Athene in 2006 waren er maar 2.000 inschrijvingen vooraf maar er participeerden in totaal 35.000 mensen. Zeker voor de grote demonstratie op zaterdag verwachten we minstens 20.000 mensen. En dat is heel veel voor Zweden. Als we dit aantal bereiken, wordt het één van de grootste demonstraties in Zweden sinds Göthenburg en de grootste demonstratie in Malmö sinds 40 jaar. De meest deelnemers komen uit Zweden zelf. De overige deelnemers komen uit bijna alle landen van Europa. Daarnaast zijn er ook deelnemers uit verschillende landen buiten Europa. Rusland en Turkije komen elk met een delegatie van 200 man. Latijns Amerika stuurt ook een delegatie van meer dan 200 mensen. Ze hebben een eigen programma binnen het ESF. Ook uit Australië, de VS en Afrika zijn er deelnemers.

Een van de doelstellingen van dit ESF was om de Oost-Europese organisaties meer te betrekken bij het ESF. Bij de vorige Fora waren er heel weinig deelnemers uit Oost-Europa. We hebben hiervoor extra inspanningen geleverd. We hebben een Solidarityfund gecreëerd met 90.000 Euro dat voornamelijk gebruikt is om transport, logement en de inschrijving te voorzien voor de deelnemers uit Oost-Europa. We hebben bussen ingelegd tussen Malmö en de verschillende Oost-Europese landen om deelnemers op te halen. Vooraf zijn er ook mensen naar Oost-Europa gegaan om de organisaties daar te informeren over het ESF. We verwachten meer dan 1.000 deelnemers uit Oost Europa."

Accommodatie voor de deelnemers

"Ons grootse probleem was om genoeg accommodatie te voorzien voor iedereen. In zo'n klein stadje als Malmö zijn er niet genoeg hotels en hostels om iedereen te logeren. Alle betaalbare hotels en herbergen zijn volgeboekt. Er zijn een 500-tal solidarity accommodations, dat zijn mensen uit Malmö en omliggende gemeenten die hun huizen openstellen voor de deelnemers aan het ESF. Hier zullen vooral de vertaler logeren. Daarnaast zij er 2.300 massa-accommodatieplaatsen voorzien. Dit is vooral in scholen, grote gebouwen en campings. De camping met grote legertenten biedt plaats aan 1.500 deelnemers. Ook in Kristiana, een wijk in Kopenhagen, is er een grote circustent opgezet waar deelnemers kunnen overnachten."

Verwachtingen

"We verwachten een heel rustig forum, zeker als de politie haar beloftes nakomt. Ze beloven alvast om niet te komen in hun riot gear. Ze beloven ook een zachte op dialoog gebaseerde aanpak te hanteren tegenover de activisten. Dit was niet altijd het geval geweest in Zweden. In 2001, bij de grote betoging in Göteborg, heeft de politie naar mijn mening onnodig geprovoceerd. Sindsdien zijn ze veranderd van aanpak. Er zakken volgens onze informatie tussen de 1.000 a 1.500 politie-agenten af naar Malmö. Het is de grootste politie-operatie ooit in het Zuiden van Zweden.

Vanuit Zweeds perspectief is het ESF een kans voor de beweging om terug op het voorplan te komen. In 2000-2001 was de andersglobaliseringsbeweging enorm groot geworden in Zweden. Bewegingen als Attac verwierven in korte tijd een grote aanhang. Toen kwamen de rellen in Göteborg en de aanslagen van 9/11 met de hele 'war on terror'-politiek. Na de rellen in Götenborg kwam de beweging in een fase van introspectie en viel ze in duigen. Iedereen focuste zich op de War on Terror. Maar de 'war on terror' is nu iets normaals geworden. Niemand is er nog door gechoqueerd. Met de Amerikaanse bankcrashes komen de issues als effecten van globalisering en het kapitalisme terug. Het Forum wordt een nieuwe kans om aan te tonen dat de beweging een politieke tegenmacht kan worden. Op Europees vlak hoop ik dat het een grotere interactie teweegbrengt met Oost-Europa."

Openingsceremonie

Enkele duizenden activisten verzamelden in Folkespark voor de start van het vijfde Europees Sociaal Forum. Zowel nationale als internationale sprekers namen deel aan een twee uur durende openingsceremonie met speeches afgewisseld door optredens. Alvast enkele sfeerbeelden en thema's van dag één dag op het Europees Sociaal Forum.

Ander Europa

De sprekers veroordeelden in hun speeches stuk voor stuk de excessen van het het ongebreidelde kapitalisme en riepen op tot een andere Europa. Een andere Europa is volgens de sprekers niet enkel nodig maar onvermijdelijk.

Vakbonden

De Zweedse vakbondsmilitante Wanja Lunby veroordeelde de uitspraken van het Europees Hof die gericht was tegen de vakbonden. Ze riep de Europese vakbonden en sociale bewegingen op om samen strijd te voeren tegen de afbraak van de sociale rechten in Europa. "We zullen nooit aanvaarden dat de markt overheerst over de arbeidsrechten," zegt ze.

Klimaat

De opmerkelijkste spreekster is Vandana Shiva. Een vrouw die recht uit haar hart spreekt en het publiek weet te beroeren met haar woorden. "Ondanks alle de klimaattoppen heeft de overheid nog niets gedaan aan het probleem van klimaatsverandering," zegt ze. Ze vertelt over haar strijd samen met de boeren in India tegen gemanipuleerde gewassen die aan de boeren verkocht worden door Monsanto. Al meer dan 200 000 boeren hebben hierdoor zelfmoord gepleegd. "De strijd is niet verloren," zegt ze. "We winnen meer en meer terrein."

Water

"Enron heeft gezworen om in India elke druppel water te privatiseren, ze zijn vroegtijdig moeten stoppen. De grootste investeringsbank in de VS is enkele dagen geleden ingestort. Een economie gebaseerd op gulzigheid zonder respect voor de omgeving zal vroeg of laat ineenstorten. We willen een wereld waar het klimaat veilig is, mensen eten hebben en ons water gemeengoed is. Een wereld waar onze zaden niet gepattenteerd zijn, waar men niet op ons voedsel speculeert. De hedendaagse honger en dorst is een gevolg van speculatie en privatisering", zegt Vandana.

Militarisering

Ook de Palestijnse activist Mustapha Barghouti en Angela Godfrey-Goldstein van de Israelische vredesbeweging riepen op tot solidariteit met het Palestijnse volk en tegen het appartheidssysteem in de bezette gebieden. "De militarisering van onze wereld is zorgwekkend. Een voorbeeld daarvan is de situatie in Palestina. Geen enkele land heeft een militaire bezetting die al meer dan 41 jaar duurt. Sinds Anapolis zijn er 31 nieuwe kolonies bijgekomen en 100 extra checkpoints," aldus Mustapha Barghouti.